تصفیه خانه دفنی چیست ؟ مزایا و معایب
در آب همواره ذرات معلقی وجود دارند که اندازه برخی از آنها به چند میکرون و حتی کوچکتر می‌رسد. این ذرات که با چشم قابل مشاهده نمی‌باشند و ذرات بزرگتر آب ، می‌توانند منبع آلودگی باشند. علاوه بر این، آب به عنوان یک حلال قوی، قادر است مواد مختلفی را در خود حل کند. این ناخالصی‌ها شامل ذرات معلق، مواد شیمیایی و سایر آلاینده‌ها می‌شوند که می‌توانند کیفیت آب را کاهش دهند و سلامت افرادی را که در استخر شنا می‌کنند را به خطر بیاندازد.فیلتر کردن آب برای حذف این ناخالصی‌ها فرآیندی است که عمدتاً از طریق روش‌های فیزیکی انجام می‌شود. فیلترهای استخر با حذف این ذرات معلق و کاهش آلاینده‌های محلول در آب، کیفیت آب استخر را بهبود می‌بخشند. یکی دیگر از چالش‌های مهم، مسئله آب راکد است. آب راکد به دلیل عدم جریان و گردش، به راحتی آلوده می‌شود و محیطی مناسب برای رشد میکروارگانیسم‌ها فراهم می‌کند. تصفیه خانه دفنی چه برای استخرهای عمومی و چه استخرهای خصوصی جزء اصلی فرایند راه‌اندازی به شمار می‌رود. به طور کلی برای استفاده از آب لازم است ابتدا ذرات معلق و میکروارگانیسم‌های آن جدا شود. تصفیه خانه‌ها معمولاً شامل تمام تجهیزاتی هستند که موجب بهبود کیفیت آب می‌گردند؛ این تجهیزات را در محلی به اسم موتورخانه نصب می‌کنند که یا روی زمین قرار دارند یا به صورت دفنی زیر زمین کار می‌شوند. در این مقاله قصد داریم به بررسی تصفیه خانه دفنی و مزایا و معایب آن و در نهایت معرفی تصفیه خانه دفنی استخر بپردازیم.
تصفیه‌خانه دفنی چیست؟
تصفیه‌خانه دفنی نوعی از تأسیسات تصفیه آب و فاضلاب است که در زیر سطح زمین ساخته می‌شود. این نوع تصفیه خانه‌ها به شیوه‌ای طراحی شده‌اند تا قسمت‌های اصلی شامل مخازن و تجهیزات تصفیه و خطوط لوله‌کشی، در زیر زمین قرار می‌گیرند. هدف از ساخت این نوع تصفیه‌خانه‌ها، کاهش تأثیرات بصری، بهبود فضای شهری، و همچنین افزایش استفاده از زمین برای مقاصد دیگر مانند فضای سبز، پارکینگ‌ها، یا فضاهای عمومی است.
مزایای تصفیه‌خانه دفنی
- کاهش تأثیرات بصری: یکی از بزرگترین مزایای تصفیه‌خانه‌های دفنی، کاهش یا حذف کامل تأثیرات بصری آنها بر محیط اطراف است. این ویژگی باعث می‌شود که این نوع تصفیه‌خانه‌ها به خصوص در مناطق شهری و فضاهای حساس از نظر زیبایی‌شناسی ترجیح داده شوند.
- استفاده بهینه از زمین: با قرار گرفتن تجهیزات در زیر زمین، سطح بالای تصفیه‌خانه می‌تواند برای کاربری دیگری مانند پارک‌ها، فضاهای سبز، یا حتی پارکینگ‌ها مورد استفاده قرار گیرد. درنتیجه سبب بهبودی کاربری زمین و افزایش فضای قابل استفاده در مناطق شهری می‌شود.
- کاهش آلودگی صوتی: تجهیزات و فرآیندهای تصفیه در زیر زمین قرار دارند که به کاهش میزان آلودگی صوتی کمک می‌کند. این موضوع به ویژه در مناطق مسکونی اهمیت دارد، جایی که کاهش نویز و صدا به افزایش کیفیت زندگی ساکنان کمک می‌کند.
- بهبود امنیت و ایمنی: تصفیه‌خانه‌های دفنی به دلیل موقعیت زیرزمینی خود، کمتر در معرض خطراتی مانند سرقت، تخریب عمدی، یا تصادفات قرار می‌گیرند. این امر باعث افزایش ایمنی و امنیت تأسیسات می‌شود.
معایب تصفیه‌خانه دفنی
- هزینه بالای ساخت: احداث تصفیه‌خانه‌های دفنی به دلیل نیاز به حفاری، سازه‌های مقاوم‌سازی زیرزمینی، و سیستم‌های تهویه مناسب، هزینه‌های اولیه بالاتری نسبت به تصفیه‌خانه‌های معمولی دارد.
- مشکلات نگهداری و تعمیرات: دسترسی به تجهیزات و تأسیسات زیرزمینی در صورت نیاز به تعمیرات و نگهداری می‌تواند سخت‌تر و پرهزینه‌تر باشد. این امر به خصوص در مواقعی که نیاز به دسترسی سریع و اضطراری به تجهیزات وجود دارد، می‌تواند مهندسین را با چالش مواجه کند.
- نیاز به سیستم‌های تهویه و کنترل محیطی: با توجه به اینکه تجهیزات تصفیه در زیر زمین قرار دارند، نیاز به سیستم‌های پیشرفته تهویه برای کنترل دما، رطوبت و جلوگیری از انباشت گازهای مضر وجود دارد. تهیه و نصب این سیستم‌ها می‌تواند هزینه‌های بیشتری را به همراه داشته باشند.
- محدودیت‌های فنی و طراحی: در برخی موارد، طراحی و ساخت تصفیه‌خانه‌های دفنی با محدودیت‌های فنی مواجه می‌گردد. به عنوان مثال: زمین‌شناسی منطقه، سطح آب زیرزمینی و مسائل مربوط به زهکشی می‌توانند مشکلاتی را در فرایند ساخت و بهره‌برداری ایجاد کنند.
همان‌طور که مطالعه کردید تصفیه‌خانه‌های دفنی با مزایایی چون کاهش تأثیرات بصری، استفاده بهینه از زمین، کاهش آلودگی صوتیو بهبود امنیت همراه هستند. با این حال، هزینه‌های بالای ساخت، مشکلات نگهداری و تعمیرات، و نیاز به سیستم‌های تهویه پیچیده از جمله معایبی هستند که باید در نظر گرفته شوند. در نهایت، انتخاب این نوع تصفیه‌خانه‌ها باید با توجه به شرایط محلی، نیازها، و منابع مالی موجود صورت گیرد. عموماً سیستم‌های تصفیه شبکه آب و فاضلاب شهری به صورت دفنی کار می‌شوند اما آیا تصفیه خانه استخر متفاوت از سیستم تصفیه شهری است؟
در جواب باید گفت قطعاً تجهیزات تصفیه برای استخر بسیار کمتر و کوچکتر از تجهیزات تصفیه سیستم‌های آب و فاضلاب شهری است. این تجهیزات معمولاً در برگیرنده یک پمپ برای ایجاد گردش آب و یک فیلتر برای بهبود کیفیت آب است؛ که هم میتوان آنها را روکار و هم توکار(دفنی) نصب نمود.
تصفیه‌خانه دفنی استخر
تصفیه‌خانه دفنی استخر به سیستمی اطلاق می‌شود که تجهیزات و فرآیندهای تصفیه آب استخر در زیر زمین نصب شده و از دید پنهان است. به طور کلی یک موتورخانه استخر شامل تمامی تجهیزاتی چون: پمپ‌ها، فیلترها، سیستم‌های گرمایشی و تجهیزات گندزدایی هستند اما سیستم تصفیه به پمپ و فیلتر گفته می‌شود. تخصیص محیطی برای نصب این تجهیزات در زمان ساخت استخر بسیار ضروری است با این وجود اگر دچار مشکل کمبود فضا بودید میتوانید تصفیه خانه را به صورت دفنی کار کرد که هدف از آن، حفظ زیبایی محیط استخر و همچنین بهینه‌سازی استفاده از فضاهای اطراف استخر است. مزایا و معایب تصفیه خانه دفنی استخر تا حدودی مشابه تصفیه خانه دفنی شهری است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
مزایای تصفیه‌خانه دفنی استخر
- حفظ زیبایی محیط: یکی از بزرگترین مزایای تصفیه‌خانه دفنی استخر، پنهان شدن تجهیزات از دید است که این امر باعث می‌شود فضای اطراف استخر زیباتر و منظم‌تر به نظر برسد، بدون اینکه تجهیزات حجیم و صداهای ناشی از آنها باعث اختلال در تجربه‌ی استفاده از استخر شوند.
- استفاده بهینه از فضا: با دفن تجهیزات تصفیه در زیر زمین، فضای بیشتری در اطراف استخر آزاد می‌شود که می‌تواند برای ایجاد فضای سبز، نشیمن، یا سایر امکانات تفریحی مورد استفاده قرار گیرد.
- کاهش آلودگی صوتی: از آنجایی که تجهیزات تصفیه در زیر زمین قرار دارند، صدای پمپ‌ها و سایر تجهیزات به سطح زمین نمی‌رسد و این باعث کاهش نویز در اطراف استخر می‌شود. این ویژگی به خصوص در استخرهایی که نزدیک محیط مسکونی است و آرامش و سکوت اهمیت بسیار بالایی دارد، مورد توجه قرار می‌گیرد.
- بهبود ایمنی: با قرارگیری تجهیزات در زیر زمین، خطرات ناشی از دسترسی غیرمجاز یا برخورد افراد با تجهیزات کاهش می‌یابد. این مسئله به افزایش ایمنی استخر به خصوص برای کودکان کمک می‌کند.
- حفاظت از تجهیزات در برابر عوامل محیطی: قرار گرفتن تجهیزات در زیر زمین، آنها را از آسیب‌های ناشی از عوامل محیطی مانند: نور مستقیم خورشید، باران، برف، و گرد و غبار محافظت می‌کند. قرار دادن تجهیزات زیر زمین در محیط ایمن می‌تواند عمر مفید تجهیزات را افزایش دهد.
معایب تصفیه‌خانه دفنی استخر
- هزینه بالای نصب: ساخت و نصب تصفیه‌خانه دفنی استخر نیاز به حفاری و ایجاد محفظه‌های زیرزمینی دارد که معمولاً هزینه‌بر است. این هزینه‌ها ممکن است شامل نیاز به مصالح خاص، سیستم‌های زهکشی و تجهیزات تهویه نیز باشد.
- نگهداری و تعمیرات دشوارتر: دسترسی به تجهیزات زیرزمینی برای تعمیرات و نگهداری ممکن است پیچیده‌تر و زمان‌برتر باشد. این مسئله به ویژه در مواقع اضطراری می‌تواند مشکل‌ساز شود، زیرا دسترسی سریع به تجهیزات برای رفع اشکال ممکن است دشوار باشد و مهندسین نتوانند به طور کامل و دقیق تجهیزات را مورد بررسی قرار دهند.
- نیاز به سیستم‌های تهویه و کنترل محیطی: تجهیزات زیرزمینی نیاز به تهویه مناسب برای جلوگیری از تجمع گرما، رطوبت و … دارند. طراحی و نصب سیستم‌های تهویه کارآمد به معنای افزایش هزینه‌ها و پیچیدگی‌های فنی است.
- محدودیت‌های جغرافیایی و زمینی: در برخی مناطق، شرایط زمین، سطح بالای آب‌های زیرزمینی، یا نوع خاک ممکن است مشکلاتی برای ساخت تصفیه‌خانه دفنی ایجاد کند. این محدودیت‌ها می‌توانند هزینه‌ها را افزایش داده و اجرای پروژه را با مشکل مواجه کند.
- افزایش پیچیدگی نصب و ساخت: پروژه‌های دفنی به دلیل نیاز به رعایت استانداردهای ساخت‌وساز زیرزمینی و جلوگیری از مشکلاتی مانند نشست زمین یا آب‌بندی نامناسب، از پیچیدگی بیشتری برخوردار هستند. از سوی دیگر باید هنگام ساخت استانداردهای شهری و قوانین شهرداری را نیز در نظر گرفت.
دقیقا مشابه تصفیه خانه شهری، تصفیه‌خانه دفنی استخر نیز با داشتن مزایای بسیاری چون: حفظ زیبایی محیط، استفاده بهینه از فضا، کاهش آلودگی صوتی و بهبود ایمنی، گزینه‌ای مناسب برای استخرهای مسکونی و تفریحی محسوب می‌شود. در مقابل معایب این شیوه همچون هزینه‌های بالای نصب، دشواری‌های نگهداری و تعمیرات، و نیاز به سیستم‌های تهویه و کنترل محیطی، نکاتی هستند که باید قبل از تصمیم‌گیری به ساخت تصفیه خانه در نظر گرفته شوند. با توجه به تمامی این موارد در نهایت انتخاب اینکه شما تصفیه خانه خود را به صورت دفنی کار کنید یا روکار به محل ساخت استخرتان، استانداردهای مصوب شده در شهرداری منطقه، نیاز و بودجه شما بستگی دارد اما نکته حائز اهمیت در خصوص ساخت تصفیه خانه دفنی محاسبه دقیق ابعاد آن با توجه به تجهیزات و در نظر گرفتن فضایی برای نصب تجهیزات و بررسی دوره‌ای توسط مهندسین در نظر گرفت؛ همچنین ضروری است تا تصفیه خانه را با سیستم تهویه مناسب تجهیز نمایید و نصب و تجهیز آن را به متخصصین مجرب بسپارید.
